Księdza proboszcza z Wizny przygód ciąg dalszy

Jak obiecałem, tak robię, oto kolejna część zarzutów przeciw niepokornemu księdzu z Wizny. O ile pierwsze ukazywały go jako sprawcę licznych ciąż, o tyle dalsze zwracają uwagę raczej na jego niepohamowany charakter oraz chciwość. Nie da się ukryć, że postać to wyjątkowo niesympatyczna, choć też i barwna.

 

Archiwum Główne Akt Dawnych, Archiwum Lubomirskich z Małej Wsi, sygn. 930

"6. Jako świadek wie i słyszał, że jegomość ksiądz proboszcz zaprosiwszy Żydów z weselem, z Żydówkami tańcował, niewstydliwe żarty i dotykania exercebat [czynił].

7. Jako świadek wie i słyszał, że jegomość ksiądz proboszcz jadąc przez Mężenin karczmarza jegomości pana Trzaskę zbił dawszy mu sto kijów, tak pobiwszy na wóz z sobą wziął i do Wizny zawiózł.

8. Jako probostwo przez nieostrożność et ob causam [z powodu] jegomości księdza proboszcza zgorzało, bo gospodyni kazał z ogniem na górę chodzić, która w dzień zapaliła ją i nie restaurował tak, jakie przed tym było, tylko jedną izbę stołową, połap na nią dawszy, sień zaś tylko tarcicami zapierzył. Drugą zaś izbę ex opposito i komin murowany rozrzucić kazał.

9. Jako privata authoritate absque consensu illustrissimi loci ordinarii [potraktował jak prywatną własność Kościoła] probostwo zaarendowawszy jegomości panu Czosnowskiemu sam na mieście mieszka, aby snadniejszy przystęp Ulanowska do niego miała, i absentował się około roku roka od probostwa.

10. Jako kilka razy komendarza swego, księdza Gilawskiego, colaphisabat [spoliczkował], i laską dużo pobił, et non procurata absolutione ab excommunicatione papali celebruje irregulariter.

11. Jako ustawicznie pijaństwem się bawi, zbytecznie pijąc, i dla pijaństwa nie zawsze i w święta mszę miewa.

12. Jako upiwszy się strzela strzelbą kulami nabitą. woła w głos: "Ja pan, ja proboszcz, nic mi nie uczyni jegomość ksiądz biskup, i nie boję się! Teraz dobry nuncjusz, dobrze się teraz z biskupem prawować!" I inne słowa contemenndo iurisdictionem ordinariam [pogardliwe dla urzędu biskupiego] gada.

13. Jako upiwszy się z umysłu i złości ludzi psami szczuje, diffamuje [obraża].

14. Jako upiwszy się każe ludzi pod rózgi pokładać, przy sobie bić, dużo rani, i dopiero się ukontentuje i ucieszy, kiedy krew obaczy na pobitym, jest na to od pobitych protestacyi z obdukcjami ran niemało.

15. Jako księdza dziekana swego ad visitationem decanalem kościoła swego nie dopuszcza i kiedy miał ksiądz dziekan kongregację dekanalną, z umysłu sam wyjechał za milę i nie był praesens w Wiźnie."

Na następnej stronie znalazły się jeszcze trzy punkty, z których najciekawszy podaje:

"Jako od sepultur [pogrzebów] ubogich ludzi simoniace wiele extorquet [pobiera wysokie opłaty] pokładnego."